Private IP và Public IP là gì? Và chúng khác nhau như thế nào?

Chào các bạn!

Hôm nay nhân dịp chuẩn bị ôn thi Mạng máy tính, mình xin chia sẻ một số thứ cơ bản về Private và Public IP.

Một địa chỉ IP (Internet Protocol) dùng để nhận biết mỗi máy tính, thiết bị trong mạng. Khi máy tính giao tiếp với nhau trên Internet hoặc trong mạng LAN cục bộ, thông tin được gửi thông qua địa chỉ IP của các thiết bị. Bạn phải cần một địa chỉ IP nếu bạn đang host một server cho phần mềm vừa làm - các máy trạm (client) cần biết địa chỉ IP đó nếu muốn kết nói đến server để sử dụng phần mềm.

Địa chỉ IP thường được chi làm 2 loại: Public và Private. Nếu bạn đang tự hỏi không biết giữa chúng khác nhau như thế nào, thì xin mời đọc tiếp phần tiếp theo.

PUBLIC IP

Public IP là địa chỉ được ISP (nhà cung cấp dịch vụ Internet) cấp và có thế được "nhìn thấy" và truy cập từ Internet. Giống như địa chỉ nhà dùng để nhận thư tín, bưu phẩm vậy. Mỗi public IP chỉ tồn tại độc nhất trên mạng Internet cho cả toàn cầu, vì đó không thể tồn tại hai thiết bị (server, máy tính, router,...) có cùng địa chỉ public IP.

Có thể tìm public IP của mình bằng cách search Google

Đa phần người dùng phổ thông không có quyền kiểm soát địa chỉ public IP của mình, quyền đó thuộc về ISP.

Một public IP có thể là tĩnh (static) hoặc động (dynamic) tùy theo loại dịch vụ của người dùng. Một địa chỉ public IP tĩnh không thay đổi và thường được dùng cho hosting các trang web, hoặc dịch vụ trên Internet. Mặt khác, địa chỉ động được chọn từ một "hồ chứa" các địa chỉ có sẵn và thay đổi mỗi lần người dùng kết nối đến Internet.
Đa số ISPs hiện nay cung cấp địa chỉ IP động cho người dùng!

Ví dụ: Các web server, email server, hay các server game bất kì đa số đều được kết nối trực tiếp từ Internet thông qua địa chỉ public IP. Hoặc ở các mạng gia đình, ký túc xá,... thì router giữ public IP để kết nối trực tiếp đến Internet. Các máy tính, smartphones,... và các thiết bị "đằng sau" của router chỉ sử dụng các địa chỉ private IP để kết nối đến router. Router bây giờ hoạt động như một người trung gian, forward lưu lượng dữ liệu đến các địa chỉ IP cục bộ theo yêu cầu, và đảm bảo dữ liệu gửi/nhận đến các địa chỉ chính xác!

Router - "bộ não" của các mạng gia đình thường gặp

PRIVATE IP

Private IP là các địa chỉ được cấp phát bởi InterNIC cho phép các công ty, tổ chức có thể tạo cho họ một mạng cục bộ riêng. Có ba dãy IP ở class A, class B và class C được IANA (Tổ chức cấp phát số hiệu trên Internet) dành riêng để đánh địa chỉ private IP.

Các dãy địa chỉ được cung cấp để làm private IP

Private IP dùng để phân biệt các máy tính và thiết bị trong một mạng "riêng" bao gồm mạn
g gia đình, trường học, hoặc các tổ chức, công ty, bussiness LANs trong các sân bay, khách sạn,... Và nhờ đó các thiết bị trong mạng có thể giao tiếp được với nhau.

Một ví dụ khác, một mạng X bao gồm 10 máy tính, mỗi máy được gán địa chỉ IP từ 192.168.1.1 đến 192.168.1.10. Không như public IP, quản trị mạng cục bộ có thể tự do gán IP theo ý thích (nhưng phải thuộc dãy private IP ở trên và theo đúng class đang sử dụng)

Khi một máy tính kết nối đến router và được gán một địa chỉ private IP, các thiết bị cục bộ trong mạng "nhìn thấy" máy tính này qua private IP. Tuy nhiên với private IP thiết bị sẽ không thể kết nối trực tiếp đến Internet được, tương tự các thiết bị "bên ngoài" của mạng cũng không thể kết nối trực tiếp đến thiết bị giữ private IP, mà tất cả phải thông qua router. 

Vì vậy với ví dụ mạng gia đình ở trên, thì ở góc nhìn từ bên ngoài, mọi thiết bị trong mạng gia đình, ký túc xá,.. đều đang giao tiếp với Internet thông qua một địa chỉ IP duy nhất - địa chỉ public IP của router!

Để cho phép truy cập trực tiếp đến thiết bị cục bộ bằng private IP, bạn phải cần sự hỗ trợ của NAT (Network Address Translation) hoặc kết nối trực tiếp thiết bị đến Internet mà không thông qua bất kỳ router nào!

Bạn có thể tìm thấy địa chỉ private IP của mình bằng cách mở Command Prompt và gõ ipconfig. Vì hầu hết mạng hiện nay vẫn đang sử dụng IPv4 nên con số xuất hiện ở dòng "IPv4 Address" chính là private IP của bạn. Với mạng gia đình, hầu hết sẽ là 192.168.1.1 hoặc 192.168.1.2.

Private IP class A của nhà mạng ký túc xá

NHỮNG HIỂU LẦM THƯỜNG GẶP VỀ PRIVATE IP

Nhiều người cho rằng private IP là địa chỉ được dùng cho các hành động lén lút trên Internet, và do đó nó không thể bị phát hiện. Nhưng điều đó KHÔNG ĐÚNG!

Không như nhiều người nghĩ, địa chỉ private IP không giống như số điện thoại riêng tư, nó chỉ là một địa chỉ thuộc về một mạng "riêng tư". Trong thực tế không một địa chỉ public IP nào mà không thể bị "trace" - theo dõi, bởi vì chính giao thức TCP/IP này được thiết kế nhằm mục đích công khai và minh bạch!